Strait of Hormuz: Iran ਦੀ ਸੰਸਦ ਨੇ ਹੋਰਮੁਜ਼ ਜਲਡਮਰੂ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਪਾਸ ਕੀਤਾ, ਵਿਸ਼ਵ ਤੇਲ ਸਪਲਾਈ ‘ਤੇ ਸੰਕਟ ਦਾ ਖਤਰਾ
ਈਰਾਨ ਦੀ ਸੰਸਦ (ਮਜਲਿਸ) ਨੇ 22 ਜੂਨ 2025 ਨੂੰ ਹੋਰਮੁਜ਼ ਜਲਡਮਰੂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਦਿੱਤੀ, ਜੋ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤੇਲ ਆਵਾਜਾਈ ਮਾਰਗਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਅਮਰੀਕਾ ਵੱਲੋਂ ਈਰਾਨ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਸਾਈਟਾਂ—ਨਤੰਜ਼, ਫੋਰਡੋ, ਅਤੇ ਇਸਫਹਾਨ—’ਤੇ ਹਵਾਈ ਹਮਲਿਆਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਜੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ “ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਮਿਡਨਾਈਟ ਹੈਮਰ” ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਸੰਸਦ ਨੇ ਸਰਬਸੰਮਤੀ ਨਾਲ ਹੋਰਮੁਜ਼ ਜਲਡਮਰੂ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਪਾਸ ਕੀਤਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਅੰਤਿਮ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਈਰਾਨ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਕਿਊਰਿਟੀ ਕੌਂਸਲ ਅਤੇ ਸੁਪਰੀਮ ਲੀਡਰ ਅਯਾਤੁੱਲਾ ਅਲੀ ਖਮੇਨਈ ਦੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੈ।
ਇਹ ਜਲਡਮਰੂ ਪਰਸੀਅਨ ਖਾੜੀ ਨੂੰ ਓਮਾਨ ਦੀ ਖਾੜੀ ਅਤੇ ਅਰਬ ਸਾਗਰ ਨਾਲ ਜੋੜਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਰਾਹੀਂ ਵਿਸ਼ਵ ਦੀ ਲਗਭਗ 20% ਤੇਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਸਪਲਾਈ ਲੰਘਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ, ਇਰਾਕ, ਯੂਏਈ, ਕਤਰ, ਅਤੇ ਕੁਵੈਤ ਦੀਆਂ ਤੇਲ ਨਿਰਯਾਤ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਨੇ ਚਿਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਈਰਾਨ ਦੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦਾ ਸਖਤ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਅਮਰੀਕੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਮਾਰਕੋ ਰੂਬੀਓ ਨੇ ਇਸ ਕਾਰਵਾਈ ਨੂੰ “ਆਰਥਿਕ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ” ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਚੀਨ ਨੂੰ ਈਰਾਨ ‘ਤੇ ਦਬਾਅ ਪਾਉਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ।
ਭਾਰਤ ਦੀ 5.5 ਮਿਲੀਅਨ ਬੈਰਲ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ਦੀ ਤੇਲ ਆਯਾਤ ਵਿੱਚੋਂ ਲਗਭਗ 2 ਮਿਲੀਅਨ ਬੈਰਲ ਹੋਰਮੁਜ਼ ਜਲਡਮਰੂ ਰਾਹੀਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਬੰਦ ਹੋਣ ਨਾਲ ਸ਼ਿਪਿੰਗ ਲਾਗਤ 40-50% ਅਤੇ ਸਮਾਂ 15-20 ਦਿਨ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਧਣਗੀਆਂ।
ਜਲਡਮਰੂ ਬੰਦ ਕਰਨਾ ਈਰਾਨ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਲਈ ਵੀ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੋਵੇਗਾ, ਜੋ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਤੇਲ ਨਿਰਯਾਤ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੈ।ਜੇ ਜਲਡਮਰੂ ਬੰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਤੇਲ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਵਾਧਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਊਰਜਾ ਸੰਕਟ, ਮਹਿੰਗਾਈ, ਅਤੇ ਸਪਲਾਈ ਚੇਨ ਵਿਘਨ ਪੈ ਸਕਦੇ ਹਨ।
